Harrapatuta gaude

Harrapatuta

Gezurra ematen badu ere, produktuek gero eta gutxiago irauten dute. Berdin da autoa, mugikorra, edo garbigailua izatea, baina beti, zahartzu egiten dira. Noski, produktuak zahartzen dira baina nik esan nahi dudana da guk pentsatzen dugun baino lehen zahartzen direla.

Pasa den astean, konturatu nintzen existitzen zela “obsolescencia programada” terminoa. Zer esan nahi duen termino horrek, ba eragileek, jendeak erosten jarraitzeko, haien produktuen heriotza kalkulatzen dutela.

Terminoa agertzen zen dokumentalean azaltzen zuten Edisonek bonbilla sortu zuenean mila ordu irauten zuela eta geroago sortu zutela bonbilla bat betikoa, hau da, inoiz itzaliko ez zena. Horietako bonbilla bat, 1901ean AEBetako suiltzaile parke batean jarri zuten eta gaur egun, oraindik, argia ematen die suhiltzaileei. 111 urte geroago! Web orri baten bidez edozein momentutan nola dagoen ikus dezakegu: (http://www.centennialbulb.org/cam.htm ).

Baina, enpresariak konturatu zirenean hori ez zela emankorra izango jokoaren arauak aldatzea erabaki zuten. Handik aurrera, eragileak bonbillak egitera behartu zituzten baina 1000 ordu baino ez irauteko. Eragileek ordu gehiago jasateko egite bazuten isun handi bat, zigor moduan, jarri zieten. Eta horrela, enpresarioek onurak bermatzen zituzten.

Dokumentalaren arabera, gauza bera gertatu zen nailonezko galtzerdiekin. Egin ziren lehenengoak betiko irauteko asmoz egin ziren. Baina enpresarioek zer egingo zuten emakume guztiek galtzerdiak zituztenean? Erantzuna garbi dago. Galtzerdien materiala aldatu zuten eta horrekin batera ere, kalitatea eta denbora, lehenago apurtzeko aldatu zuten. Eta soluzioa mahaiaren gainean zegoen, emakumeak noizbehinka dendara galtzerdi bila joango lirateke.

Adibide hauek oso baliagarriak dira azaltzeko zer gertatzen ari den gure gizartean. Batez beste, bi urtetik bi urtera mugikorra aldatu behar dugu. Nahiz eta batzuetan gutizia izan, gehienetan aldatu behar dugu funtzionatzen ez dutelako.

Autoaren esparruan, egoera antzekoa da, berdina ez esateagatik. Orain dela urte batzuk egiten ziren autoek 15-20 urte bitartean, gutxienez, irauten zuten. Gaur egungoek, lehen ez bezala, auto arruntek (ez gama altukoek) oro har 10 urte irauten dute arazorik gabe. Handik aurrera, hasten dira matxurak izaten eta mekanikari gehienek gomendatzen dute ibilgailua aldatzea.

Geu gara errudunak, antza, baina kanpotik ikusten badugu, ezinezkoa da ateratzea enpresarioren negoziotik. Harrapatuta gaude eta, gainera, gutxi egin dezakegu aldatzeko.